Thursday, October 23, 2014
Tuesday, October 14, 2014
Компакт диск агуулагч
Компакт диск агуулагч буюу CD Drive (E:) нь уян дискийг бодвол илүү багтаамж ихтэй диск юм.Системийн блок дотор байрлуулсан эсвэл компьютерт залгасан CD ROM нь компакт дискэн дээрх мэдээллийг унших хадгалах боломжийг компьютерт олгодог. CD ROM нь сүүлийн үеийн РС-д чухал үүрэг гүйцэтгэдэг төхөөрөмийн нэг юм.Системтэй CD уншуулж шууд хатуу дискээ форматлах ,систем суулгах,дуу кино клип тоглоом үзэх хуулах зэрэг үйлдлүүдийг хийж болдог. CD ROM нь RAM-аас шалтгаалж хурдан удаан унших үйлдэл гүйцэтгэх нь бас шалтгаалдаг.
Optic disk
Оптик дискэн дээрх мэдээллийг лазерийн гэрлийн тусламжтайгаар уншиж бичдэг.Оптик дискэнд CD-ROM, CD-Recordable, CD-ReWritable, WORM диск нар орно.
Оптик дискэн дээрх мэдээллийг лазерийн гэрлийн тусламжтайгаар уншиж бичдэг.Оптик дискэнд CD-ROM, CD-Recordable, CD-ReWritable, WORM диск нар орно.
CD-ROM (Compact Disk- Read Only Memory)CD-ROM нь компакт дискэн дээр бичигдэж ирсэн график дүрс, дууг зөвхөн уншихаас ямар нэг юм бичих боломжгүй. Дууны CD-гээс дууг зөвхөн сонсохоос дуу нэмж бичих боломжгүй байдаг. Сүүлийн үеийн бүх компьютерүүд CD-ROM төхөөрөмжтэй ирдэг. CDROM-ын компакт дискийг унших хурд нь 1x, 2x, 4x, 8x, 16x, 32x, 40x, 48X,50x,52X зэрэг байдаг.
1X гэдэг нь өгөгдөлд хандах хурд нь секундэд 150Kb юм.
2X нь секундэд 300 килобайт 4X-600kb гэх мэт.
Компакт диск нь 120мм-н диаметртэй байдаг. Нэг компакт диск нь 72 минутын стерео дуу хадгалдаг. Компакт дискний мэдээлэл хадгалах хэмжээ.нь 650Mb бөгөөд энэ нь 250000 хуудас текст эсвэл 7000 фото зураг, дүрс багтах боломжтой юм.
Компакт диск нь асар их хэмжээний мэдээллийг хадгалах чухал хэрэгсэл болсон. Зөвхөн дууны CD-ч биш текст зураг атлас,хөдөлгөөнт зураг, видео зэргийг агуулсан танин мэдэхүйн нэвтэрхий толь, гадаад хэл сурах CD,тоглоомын болон ном сэтгүүлүүдийг CD дээр бичиж гарахаас гадна видео кино бичсэн ч байдаг.
CD-R (Compact Disk - Recordable)
Өгөгдөл, дуу, видео зэргийг бичихэд зориулсан форматтай ирдэг энэ компакт дискийг ердийн CD-ROM төхөөрөмж унших боломжтой. Фото зураг боловсруулдаг чанараараа дэлхийд дээгүүрт ордог Кодак компани нь Photo CD гэсэн технологийг гаргасан. Энэ нь ердийн зургийн аппаратаар авсан зургийн хальсыг тусгай зориулалтын сканераар татан авч CD-ROM дискэн дээр хуулж бичдэг байна.
Өгөгдөл, дуу, видео зэргийг бичихэд зориулсан форматтай ирдэг энэ компакт дискийг ердийн CD-ROM төхөөрөмж унших боломжтой. Фото зураг боловсруулдаг чанараараа дэлхийд дээгүүрт ордог Кодак компани нь Photo CD гэсэн технологийг гаргасан. Энэ нь ердийн зургийн аппаратаар авсан зургийн хальсыг тусгай зориулалтын сканераар татан авч CD-ROM дискэн дээр хуулж бичдэг байна.
WORM disk (Write Once, Read Many disk)
Энэ дискэнд мэдээллийг зөвхөн нэг л удаа бичдэг. Харин мэдээллийг дискнээс хэдэн ч удаа уншиж болно. Үүнийг мэдээлэл хадгалах зориулалттай ашигладаг.
CD-RW (Compact Disk - ReWritable)
Энэ дискэн дээрх мэдээллийг арилгаад ахиж хуулж болдог. Энэ технологийг Erasable Optical Disk гэж нэрлэдэг. Урьд нь бичиж хадгалсан материалаа шинэчилсний дараа эргээд хуулж хадгалах шаардлагатай хүмүүст зориулсан.
Гэмтэлтэй CD-ийг оношлох түүнийг сэргээн засварлах.
Ердийн тохиолдолд Гэмтэлтэй CD-с өгөгдлийг хуулах ажиллагаа хэд хэдэн удаа давтагддаг ба эдгээр нь үр дүнд хүрэхгүй бол эцсийн эцэст хуулах ажиллагааг зогсоодог байна. Гэвч CD-ний гэмтсэн хэсгийн өгөгдлийг сэргээдэг, хуулбарладаг ердийн хуулах программаас алгоритм сайтай тусгай программууд байдаг.Ийм программ гэмтэлтэй хэсгийг олон дахин уншиж гэмтэлтэй хэсгээс уншигдаж байгаа бага ч гэсэн хэсгийг цуглуулан мэдээллийг бүрдүүлэхийг хичээдэг.Хэрвээ бүх мэдээллийг уншиж чадахгүй байгаа ч гэмтэлийг бүрэн сэргээж чадахгүй ч гэсэн хуулах үйлдлийг зогсоохгүй ба эцэст нь өгөгдөлийг уншигдахгүй хэсгийг нь хаяад файлыг нааж уншигдах хэсгийг нь хуулна. Олонхи тохиолдолд утилить-сканер гэмтэлтэй гэж үзэж уншиж чадаагүй хэсгийг хуулах тусгай программууд сэргээх нь буй. Зарим тохиолдолд энэ программ нь гэмтэлтэй хэсгийн хэмжээг олон дахин багасгаж эцэст нь цуглуулан уншихдаафайлыг бүрэн сэргээдэг ялангуяа хөгжим дуу дүрстэй файлд нь үйлдэл сайн үр дүн өгдөг байна. Өөрөөр хэлбэл гэмтэлтэй багахан хэсгүүд файлыг уншихад нэг их нөлөө үзүүлдэггүй байна.
BIOS гэж юу вэ?
BIOS гэж юу вэ?
Энэ нь basic input/output system буюу орчуулбал оролт гаралтын үндсэн систем гэсэн утгатай BIOS нь микросхем дээр тусгайлан бичсэн программ бөгөөд персонал компьютер дахь микропроцессор нь компьютерийг асаасны дараа системийг ачаалахад BIOS-г ашигладаг. Түүнчлэн компьютер дэхь үйлдлийн систем болон компьютерт холбогддог дагалдах төхөөрөмжүүдийн (хатуу диск, видео адаптер, гар хулгана боон принтер) хоорондох өгөгдлийн дамжуулалтыг зохицуулдаг байна.
Өөр нэг утгаараа бол BIOS нь EEPROM (electrically-erasable, programmable read-only memory) микросхем дээрх микропроцессорт хандах боломжтой программ юм.
Өөр нэг утгаараа бол BIOS нь EEPROM (electrically-erasable, programmable read-only memory) микросхем дээрх микропроцессорт хандах боломжтой программ юм.
Санах ойн хэмжээ нь 128к байдаг юм. Энэхүү BIOS ROM нь motherboard дээр суурилагддаг ба ихэвчлэн Award, American Megatrends (AMI) мөн Phoenix-ийн гэх BIOS-ууд тохиолддог.
BIOS-нь компьютерийн салшгүй хэсэг бөгөөд таныг компьютер худалдан авахад үйлдвэрээсээ дагалдаж ирдэг.
BIOS ямар үүрэгтэй вэ?
BIOS-ын биелүүлдэг олон функцүүдийн нэг бол системийг ачаалахад гүйцэтгэх түүний үүрэг юм. Компьютерыг асаахад системийн үндсэн санах ой хоосон байх бөгөөд нэн түрүүнд бүх дагалдах төхөөрөмжүүдийг шалгаад дараа нь үйлдлийн системийг хатуу диск эсвэл бусад дискний төхөөрөмжөөс дуудан уншиж motherboard дээр суурилагдсан тогтмол санах ой болох (RAM) д ачаалдаг. Энэ үйлдлийг Boot гэнэ. Дагалдах төхөөрөмжүүдийн хаяглалтыг өөрчлөх нөхцөлд үүнийг BIOS л зөвхөн гүйцэтгэж чадахаас бус үйлдлийн систем болон хэрэглээний программуудын аль нь хийх боломжгүй. BIOS ажиллаж эхэлмэгцээ хамгийн түрүүнд эхний шалгах хэсгийн үйлдлийг хийж эхлэх ба үүнийгPOST (Power-On Self-Test) гэнэ. Хэрэв таны компьютерийн аль нэг дагалдах төхөөрөмж элемент гэмтэлтэй байвал энэ нь уг тестийн явцад илэрч дэлгэцийн адаптор өөрөө гэмтэлтэй бол энэ тухайгаа сигнал хэлбэрээр мэдэгдэнэ.
BIOS-ын мэдээлэл
BIOS ажиллаж эхлэх үед та дэлгэц дээр BIOS- оос өгөх мэдээллийг харах болно. Эдгээрийг жагсаавал :
BIOS ийн хувилбар ба үйлдвэрлэсэн компанийн нэр
BIOS ийг үйлдвэрлэсэн он
Процессорын нэр хурд
Setup программ руу орох товчлуурын нэр (ихэвчлэн del, Ctrl+Alt+Esc, Del, зарим үед F2 буюу өөр ч товчлуур байх нь бий)
Системийн тэмдэгт буюу BIOS –г эсвэл motherboard-ийг үйлдвэрэлсэн компанийн барааны тэмдэг.
Системийн тухай мэдээлэл
BIOS дискнээс үйлдлийн системийг ачаалахын өмнө таны компьютерийн системийн бүтцийн тухай товч мэдээлэл өгдөг. Үүнд:
Processor(Процессорын (CPU)төрөл):
Coprocessor (дагалдах процессор суурилагдсан эсэх): Ихэвчлэн"Installed" эсвэл "Integrated"гэсэн тодотголтой байдаг.
IDE/ATA Drives: Энэ нь компьютерт суурилагдсан primary master, primary slave эсвэл secondary master, secondary slave дискний тухай мэдээлэл байх ба өөрөөр хэлбэл энэ хэсэг таны компьютерийн хатуу дискний хэмжээ төрлийг харуулдаг байна.
Үндсэн санах ойн хэмжээ: Энэ нь тогтмол 640к байдаг.
Өргөтгөсөн санах ойн хэмжээ:
Cache-ийн хэмжээ.
Санах ойн төрөл: Ихэнх системийн хувьд санах ойн (RAM) хэмжээ болоод төрлүүдийг харуулдаг.
Display –ний төрөл: VGA/SVGA гэх мэтээр бичигдэх ба энэ нь дэлгэцийн талаарх хамгийн ерөнхий мэдээлэл байдаг.
Serial ports: Энэ бол таны компьютерийн оролт ба гаралтын сериал (I/O COM) портын хаягийн тухай мэдээлэл юм.
Parallel ports: Таны компьютерийн оролт ба гаралтын параллель(I/O LPT)
Портын хаягийн тухай мэдээлэл юм.
CMOS BIOS
Өмнөх хэсгүүдэд BIOS-ийн үүрэг дэлгэцэнд харуулах мэдээллүүдийн талаар тодорхой бичигдсэн. Тэгвэл эдгээр мэдээллийг шалгаж дэлгэцэнд гаргахын тулд BIOS уг компьютерийг анх ажилд бэлэн болгох үед бүх мэдээллээ өөрийн CMOS (Complementary Metal Oxide Semiconductor) ойдоо хадгалсан байдаг. Энэ бол BIOS дотор 64К зай эзлэж байдаг логик ой юм.
Өмнөх хэсгүүдэд BIOS-ийн үүрэг дэлгэцэнд харуулах мэдээллүүдийн талаар тодорхой бичигдсэн. Тэгвэл эдгээр мэдээллийг шалгаж дэлгэцэнд гаргахын тулд BIOS уг компьютерийг анх ажилд бэлэн болгох үед бүх мэдээллээ өөрийн CMOS (Complementary Metal Oxide Semiconductor) ойдоо хадгалсан байдаг. Энэ бол BIOS дотор 64К зай эзлэж байдаг логик ой юм.
Харин хадгалагдсан мэдээллээ алдахгүй байхын тулд BIOS-ын микросхемийн 3.5V-ийн батарейгаар тэжээж байдаг ба энэ нь мөн motherboard дээр байрладаг байна. Уг мэдээллийг уншихын тулд компьютерийн setup-ын программыг ажиллуулна.
Тэжээлийн блок нь процесорлуу хүчдэл өгч хүчдэлийг хуваарилах зорилгоор ажилладаг. Хүчдэл ихсэх багасах тогтворгүйжсэн шалтгаанаас болж гэмтэл гарах тохиолдолд ихэвчлэн тэжээлийн блок гэмтдэг. Бүх цахилгаан хэрэгсэл цахилгаан тэжээлийн үүсгүүрийг хэрэглэдэг бөгөөд үүнийг тэжээлийн блок хангаж өгнө. Тэжээлийн блок нь үндсэн хэд хэдэн хэсгээс бүрдэнэ.
Тэжээлийн блок болон компьютерээ хүчдэлээс хамгаалах зорилгоор тэжээлийн залгуураа хүчдэл тогтворжуулагчтай холбож өгч болно.Ингэсэн тохиолдолд компьютерийг хүчдэлээс болж гэмтэх гэмтэлээс хамгаалж чадна.
Сүүлийн үеийн тэжээлийн хамгийн найдвартай хамгаалагч нь АНУ-д үйлдвэрлэсэн TRIPP-LITE юм. Энэ нь тэжээлийн хамгийн сайн хамгаалагч юм.Энэ төхөөрөмж нь гэр хороолол болон хүчдэл тогтворгүй байдаг айл болон албан байгууллагуудад хэрэгтэй байдаг. Хамгийн сүүлийн үеийн хамгаалалт сайтай тэжээлийг блок. Сэнс ихтэй байх тусам халалт удаан хэвийн ажиллагаа өндөр байна.
Уян диск агуулагч буюу Floppy Drive (A:) нь хатуу дисктэй харьцуулахад маш бага багтаамжтай авч болдог уян дискүүдийг хэрэглэдэг.Уян диск драйвэр дискээ уншихгүй байх олон шалтгаан байдаг.Диск агуулагч бүрийг латин цагаан толгойн үсгээр тэмдэглэх бөгөөд энэ нь мэдээллийг хаанаас хайхыг компьютерт хэлж өгөх боломжийг олгож өгдөг. А:үсгээр уян, Е: үсгээр компакт диск агуулагчыг,С: үсгээр хатуу диск агуулагчийг тус тус тэмдэглэдэг. Гэмтэлтэй диск уншихгүй мөн гэмтэлтэй дискээ форматлаж уншиж болдог.Уян дискээр дамжигдаж ихэвчлэн вирус халдварладаг.
Компьютерийн техник хангамж ба програм хангамж
Электроник болон электромеханик хэсгүүдээс бүрдсэн төхөөрөмжийг компьютер гэнэ. Энэ төхеөрөмжийг дангаар нь ашиглах боломжгүй бөгөөд дараах зүйлүүд нэгдэж, компьютерийн системийг бүрэлдүүлдэг. Ингэснээр бид өөрийн хэрэгцээндээ ашиглах боломжтой болдог
• Hardware (техник хангамж)
• Software (программ хангамж)
• Өгегдөл, мэдээлэл (төрөл бүрийн мэдээлэл)
• Гарын авлага, материал (компьютерийн программ, төхөөрөмжүүдийг ашиглах гарын авлага)
• Хэрэглэгч (компьютерийг ашиглах хүн)
• Холболт (телефон утас, радио релейний шугам, утасгүй холболт, сансрын холболт г.м)
Компьютер нь мэдээллийг тоон хэлбэрт шилжүүлж, программуудийн тусламжтай боловсруулалт хийн, хадгалах төхөөрөмжинд тодорхой хугацаагаар сануулах, мэдээллийг гаралтын төхөөрөмжүүд болох дэлгэцэнд гаргах, принтерээр хзвлэх зэрэг олон төрлийн үйлдлийг гүйцэтгэдэг.
Компьютер нь дараах зүйлүүдээс бүрддэг.
■ Санах ой
■ Өгөгдлийг хадгалах төхөөрөмжүүд: хатуу диск, уян диск?компакт диск: tape төхеөрөмж
■ Оролтын төхөөремж : гар, хулгана, микрофон
■ Гаралтын төхөөрөмж : дэлгэц, принтер, чанга яригч
■ Тев процессор (CPU): бүх үйлдлийг төв процессорт боловсруулдаг
Компьютерийг хүчин чадал, овор хэмжээгээр нь дараах байдлаар хуваадаг:
> Microcomputer буюу Персонал компьютер : Микропроцессор дээр суурилагдсан хувь хүн ашиглахад зориулсан жижиг хэмжээний компьютерийг хэлна
> Workstation: Персонал компьютерийг бодоход илүү хүчин чадалтай мөн дэлгэцийн чанар нь илүү сайн байдаг.
> Minicomputer: Хэмжээгээрээ microcomputer, mainframe 2компьютерийн завсрын компьютер юм. IBM пүүсийн AS/400e загвар ньminicomputer-ийн нэг жишээ юм.
> Mainframe: Овор хэмжээгээрээ том, асар олон хэрэглэгч нэгэн зэрэг хандаж ажиллах боломжтой компьютерийг хэлнэ. Ихэвчлэн IBMпүүс үйлдвзрлэдэг байсан бегеөд нисэх буудал, банк, санхүүгийн томоохон пүүсүүд, их сургуулиуд толгой компьютерээр ашигладаг байв
> Supercomputer: Асар том хэмжээтэй ба ихэвчлэн эрдэм шинжилгээний зориулалтаар ашигладаг. Үүнийг тусгай зориулалтын агааржуулах системтэй ерөенд байрлуулах бегеед ердийн персонал компьютерээс 50000 дахин илүү хурдтай. Батлан хамгаалах, цаг уурын алба, эрдэм шинжилгээний институт, томоохон их дээд сургуулиуд энэ суперкомпьютерийг ашигладаг.
Компьютерийн техник хангамж
Компьютерийн техник хангамж нь дараах 5 хэсэгт хуваагддаг:
• Input (оролтын)
• Processing (боловсруулалт хийх
• Storage (мэдээлэл хадгалах)
• Output (гаралтын)
• Communications (холболтын)
Оролтын төхөөрөмжийн гол үүрэг нь өгөгдлийг цуглуулж, компьютерт боловсруулах боломжтой болгон хөрвүүлэх явдал юм.
■ Гар
■ Хулгана
■ Микрофон
Боловсруулалт хийх төхеөремж нь компьютерийн программ хангамжаас ирж буй командыг хүлээн авч, гүйцэтгэх үүрэгтэй. Жишээ нь хүснэгтэн мэдээлэл дээрх мөнгөний дүнг нэгтгэж гаргах гэх мэт.
• Centra! Processing Unit (CPU)
• Random Access Memory(RAM)
Мздззлзл хадгалах төхөөремжийн үүрэг нь егегдөл, программ хангамж ззрэг бүх төрлийн мэдээллийг удаан болон түр хугацаагаар хадгалах үүрэгтэй.
· Уян диск
· Хатуу диск
· Оптик диск
· Zip диск
· Tape төхееремж
Гаралтын төхөерөмжийн үүрэг нь компьютер дээр боловсруулсан мэдээллийг хэрэглэгчдэд ямар нэгэн байдлаар хүргэх явдал юм. Жишээ нь дэлгэц дээр харах, цаасан дээр хэвлэх, дуу сонсох г.м
• Дзлгэц
• Принтер
• Чанга яригч
Холболтын техөерөмжийг нэг компьютерээс негее рүү холбогдон мэдзэлэл солилцоход ашигладаг
■ Модем
■ Кабель
Бүх компьютер техник хангамж гэж нэрлэгдэх олон тооны хэсгүүдээс бүрдэнэ. Бидний нүдээрээ харж гараараа барьж байгаа компьютерийн хэсгүүд нь түүний техник хангамжийн хэсэгт хамаарна.
Компьютерийг ажиллуулахын тулд техник хангамж нь программ хангамж (software)-ийг хэргэлдэг. Программ хангамж нь программууд гэж нэрлэгдэх ямар нэгэн үйлдлийг хийх заавруудын бүрдэл юм.Программууд нь бидний компьютерт өгсөн мэдээллийг компьютерийн ойлгодог хэлрүү хөрвүүлдэг.
Программ хангамж нь operating systems [үйлдлийн системүүд] ба application programs [хэрэглээний программууд] гэж хуваадаг. Үйлдлийн систем нь компьютерийг ажилуулах түүний бүрэлдэхүүн хэсгүүдийн ажиллагааг удирдаж хэрэглээний программын ажиллах суурь болж өгдөг.
Одоо техник хангамж буюу Hardware ийн тухай дэлгэрэнгүй авч үзье
Компьютерийг бүрдүүлэгч хүчин зүйлсийг гадна талаас нь авч үзвэл:
1.Процессор.
2.Монитор бүюу дэлгэц.
3.Keyboard буюу гар.
4.Mouse Буюу хулгана.
5.Тэжээлийн залгуур зэргээс бүрдэнэ
Төв процессор нь дараах эд ангиудаас бүрдэнэ.
1.Тэжээлийн блок
2.Motherboard / эх хавтан /
3.Hard disk / хатуу диск /
4.RAM / шуурхай санах ой /
5.Floppy Drive (A:)
6.CD Drive (E:)
Motherboard
Motherboard гэдэг үгийг орчуулбал үндсэн буюу эх хавтан гэсэн үг бөгөөд энэхүү хавтан нь персонал компьютерийн системийн олонхи элементүүдийг агуулдаг хамгийн чухал хэсэг юм.
Анхны персонал компьютер зохион бүтээгдэж байхад ихэнхи элемент дагалдах төхөөрөмжүүд Motherboard руу ямар нэг байдлаар залгагддаг байв. Харин орчин үеийн персонал компьютерийн Motherboard нь уян болоод хатуу дискний төхөөрөмжөөс бусад бүх л дагалдах хэрэгсэлээ өөр дээрээ агуулах боломжтой болсон. Motherboard дээр суурилагдсан төхөөрөмжийг Onboard гэж нэрлэдэг. Гэвч хөгжлийн ийм түвшинд хүрсэн явдал компьютер үйлдвэрлэгчид болоод хэрэглэгчдэд нэгэн адил хоёрдмол үр дагавар өгсөн юм. Юуны өмнө үйлдвэрлэхэд эдийн засгийн хувьд үр ашигтай эцсийн шатны угсралт хялбар дизайны хувьд овор хэмжээ багассан технологийн процессийн хувьд хурд тодорхой хэмжээгээр нэмэгдсэн гээд ашигтай талууд их бий.
Харин ямар сөрөг үр дагаврууд гарсан бэ? Хамгийн энгийнээс эхэлбэл зарим нэгэн эвдрэл системээс өгөх алдааг оношлоход хүндрэл учирч эхэлсэн байна. Эвдрэл гэмтлийг богино хугацаанд олж засах нь жирийн компьютер электроникийн инженерүүдийн хувьд амаргүй болж иржээ.
Эцсийн шатны оношийг тавьлаа гэхэд дагалдах төхөөрөмжүүдээ тус тусад нь сольж шинэчлэх боломж хомс болсон байна. Гэхдээ техникийн хөгжлийн өндөр түвшинд хийгдсэн гэдэг утгаараа тийм ч бололцоогүй төхөөрөмж биш юм. Дагалдах төхөөрөмжүүд Motherboard дээр байрлахдаа тус бүртээ оролт гаралтын хаяг (I/O), тасалдлын утга (IRQ)авдаг бөгөөд энэ хаягуудыг давхцуулахгүйгээр expansion slot дээр нэмж карт суулгаж ажиллуулж болдог байна. Сүүлийн үеийн компьютерт ашиглагдаж байгаа Motherboard нь АТ загварынх юм. Хамгийн сүүлийн үеийнх нь АТ Motherboard-н сайжруулсан загвар болох АТХ юм.
, Display Card, Sound Card, CPU
CPU
CENTRAL PROCESSOR UNIT (ТӨВ ПРОЦЕССОР)
Төв процессор бол нэг ёсондоо компьютерийн хөдөлгүүр юм. Түүнийг бас CPU (Central processor unit) гзж дууддаг. Энз бол хамгийн чухал чип юм. Учир нь компьютер доторх мздззллийн урсгалыг зохицуулах, арифметик, логик үйлдэл энд хийгдэнэ. Төв процессор нь дээрхи ажиллагааг гүйцзтгзхийн тулд оролт, гаралт, хадгалах төхөөрөмжүүдийг еөртеө холбон ажиллуулдаг. Орчин үеийн процессорууд нь хэдэн арван сая транзисторуудыг маш жижиг талбайд багтааж чадсан байдаг.Төв процессор нь компьютерийн төхөөрөмжүүдийн хамгийн үнэтэй бөгөөд хамгийн жижиг төхөөрөмж юм. Сүүлийн үеийн процессоруудын үнэ буурч, ажиллах хурд улам ихзсзж, овор хэмжээ багасаж байна
Микро процессорыг Intel болон motorolia Фирмүүд үйлдвэрлэдэг. Өндөр хурд шаардагддаг сервер компьютерт RISC чипийг ашигладаг. IBM төрлийн болон IBM компьютертэй зохицохуйц Compaq, Dell,Gateway, Toshiba зэрэг компьютерүүд Intel чипийг ашигладаг бол Apple Macintosh төрлийн компьютерүүд Motorolia чипийг хэрэглэдэг.
RISC (Reduced Insruction Set Computing) чиптэй компьютер нь ердийн компьютерээс 10 дахин хурдтай тул Sun Microsystem, Hewlett-Packardболон Digital Equipment (DEC) зэрэг Workstation хурд их шаардагдсан компьютерт ашигладаг байв.
Intel фирм нь 8086,8088,80286,80386,80486,80586, Pentium, Pentium II, Pentium III, PentiumIV төрлийн чипүүдийг гаргасан. Чипийн дугаар нэмэгдэх тутамд процессорийн хурд илүү болж ингэснээр үйлдлийг богино хугацаанд гүйцэтгэх юм. Энэ дугааруудыг ихэвчлэн сүүлийн гурван оронгоор нь нэрлэдэг.
Жишээ нь 386SX, 486DX гэх мэт.
Харин Motorola фирм нь 68000, 68020, 38030, 38040, PowerPC чипүүдийг гаргаснаас хамгийн сүүлийн үед Power чипийг үйлдвэрлээд байгаа юм. Процессорын хурдыг megahertz (MHz) буюу мегагерц-ээр хэмждэг Intel фирмийн хамгийн анхны үйлдвэрлэсэн Intel 8088 чипийн процессорын хурд нь 4-8 MHz байсан бол хамгийн сүүлд гаргасан Pentium-III чипийн процессорын хурд 1GHz Pentium-IV чипийн процессорын хурд 2.8GHz юм.
Excel программны тухай хичээл№1 / Excel programm
Posted in Хичээл
Microsoft Word нь текст мэдээлэлийг боловсруулахад хамгийн тохиромжтой боловч тоон мэдээлэлийг боловсруулахад төдийлөн тохиромжтой биш хэрэглээний програм юм. Иймээс аливаа мэдээлэлийг боловсруулахдаа мэдээлэлийн тухайн хэсгийг боловсруулахад хамгийн тохиромжтой хэрэглээний програмуудыг ашигладаг. Microsoft Excel нь эрдэм шинжилгээ, эдийн засгийн тооцоо судалгааг үр ашигтай боловсруулахад зориулагдсан Windows системийн хэрэглээний программ хангамжийн нэг юм.
Microsoft Excel программыг ашиглан тоон болон текстэн мэдээлэл боловсруулах, оруулах, хадгалах, тэдгээрт дүн шинжилгээ хийх, тэдгээрийг график болон диаграммаар үзүүлэх, мэдээллийн сан үүсгэх зэрэг асуудлуудыг тун хялбар шийдэж болохын дээр Windows-ийн бусад программуудтай зохицолдон ажилладаг.
Excel-ийн файлуудыг нь ном (Book) гэж нэрлэх ба XLS гэсэн өргөтгөлтэй байдаг. Мөн нэрний өмнөх дүрсээр нь Excel программаар үүсгэсэн файл болохыг таньж болно
MS Excel программ нь хүснэгтэн мэдээлэл боловсруулах, хүснэгтэнд тооцоо хийх, эдийн засаг, статистикийн болон инженерийн тооцоонд хэрэглэгдэх төрөл бүрийн функцүүдийг ашиглан боловсруулалт хийх, хүснэгтийн өгөгдлүүдээр график, диаграмм байгуулах гэх мэт үйлдлийг гүйцэтгэх боломжоор хангагдсан асар том электрон хүснэгтүүд бүхий хэрэглээний программ юм. MS Excel программ нь 255 багана 65636 мөр бүхий үндсэн 3 ажлын хуудастай бөгөөд эдгээр хуудсуудад хоорондоо хамааралгүй хүснэгтүүд үүсгэж нэг файл байдлаар хадгалах боломжтой байдаг.
Microsoft Excel программыг ашиглан тоон болон текстэн мэдээлэл боловсруулах, оруулах, хадгалах, тэдгээрт дүн шинжилгээ хийх, тэдгээрийг график болон диаграммаар үзүүлэх, мэдээллийн сан үүсгэх зэрэг асуудлуудыг тун хялбар шийдэж болохын дээр Windows-ийн бусад программуудтай зохицолдон ажилладаг.
Excel-ийн файлуудыг нь ном (Book) гэж нэрлэх ба XLS гэсэн өргөтгөлтэй байдаг. Мөн нэрний өмнөх дүрсээр нь Excel программаар үүсгэсэн файл болохыг таньж болно
MS Excel программ нь хүснэгтэн мэдээлэл боловсруулах, хүснэгтэнд тооцоо хийх, эдийн засаг, статистикийн болон инженерийн тооцоонд хэрэглэгдэх төрөл бүрийн функцүүдийг ашиглан боловсруулалт хийх, хүснэгтийн өгөгдлүүдээр график, диаграмм байгуулах гэх мэт үйлдлийг гүйцэтгэх боломжоор хангагдсан асар том электрон хүснэгтүүд бүхий хэрэглээний программ юм. MS Excel программ нь 255 багана 65636 мөр бүхий үндсэн 3 ажлын хуудастай бөгөөд эдгээр хуудсуудад хоорондоо хамааралгүй хүснэгтүүд үүсгэж нэг файл байдлаар хадгалах боломжтой байдаг.
MS Word программаас ялгагдах ялгаа, онцлого, давуу талууд
MS Excel программын MS Word программаас ялгагдах ялгаа
MS Word MS Excel
1. Хэрэглэгчийн сонгосон цаасны хэмжээ бүхий баримт боловсруулах талбартай
255 багана 65536 мөр бүхий их хэмжээний хүснэгт боловсруулах ажлын талбартай
2. Боловсруулж буй баримтыг нэг файлд нэг нэрээр хадгалах бөгөөд баримтан дахь ялгаатай бүлэг, дэд бүлгүүд нь хуудасны дугаараар тодорхойлогдоно Хүснэгт боловсруулахдаа нэр бүхий нэг файлд хэд хэдэн ялгаатай хүснэгтүүдийг үүсгэж хадгалах боломжтой. Sheet1, Sheet2 гэх мэт
3. Баримт бичигтэй ажиллах ажиллагааг хөнгөвчилөх, захидал илтгэл, тайлан гаргах гэх мэт баримт боловсруулахад бэлэн завар ашиглах боломжуудаар хангагдсан байдаг Хүснэтэн мэдээлэлтэй ажиллах боломжоор илүү хангагдсан, нүдэн дэх өгөгдөлтэй ажиллах, нүсэр бодолтуудыг хөнгөвчилөх боломжуудар хангагдсан байдаг
4. Параграф буюу баримтын их бие, дэд бүлэг, зүйлтэй ажиллах командуудтай Хүснэгтүүдийн нүд, мөр, багананд хийх үйлдлүүдийг гүйцэтгэх командуудтай
5. Хэрэглэгч хадгалах файлдаа нэр өгөөгүй тохиолдолд MS Word программ автоматаар Doc1, Doc2 гэх мэт нэрээр хадгалдаг MS Excel программыг ашиглаж байхдаа нэр өгөлгүй хадагласан файл Book1 гэх мэт нэрээр хадгалагдана
255 багана 65536 мөр бүхий их хэмжээний хүснэгт боловсруулах ажлын талбартай
2. Боловсруулж буй баримтыг нэг файлд нэг нэрээр хадгалах бөгөөд баримтан дахь ялгаатай бүлэг, дэд бүлгүүд нь хуудасны дугаараар тодорхойлогдоно Хүснэгт боловсруулахдаа нэр бүхий нэг файлд хэд хэдэн ялгаатай хүснэгтүүдийг үүсгэж хадгалах боломжтой. Sheet1, Sheet2 гэх мэт
3. Баримт бичигтэй ажиллах ажиллагааг хөнгөвчилөх, захидал илтгэл, тайлан гаргах гэх мэт баримт боловсруулахад бэлэн завар ашиглах боломжуудаар хангагдсан байдаг Хүснэтэн мэдээлэлтэй ажиллах боломжоор илүү хангагдсан, нүдэн дэх өгөгдөлтэй ажиллах, нүсэр бодолтуудыг хөнгөвчилөх боломжуудар хангагдсан байдаг
4. Параграф буюу баримтын их бие, дэд бүлэг, зүйлтэй ажиллах командуудтай Хүснэгтүүдийн нүд, мөр, багананд хийх үйлдлүүдийг гүйцэтгэх командуудтай
5. Хэрэглэгч хадгалах файлдаа нэр өгөөгүй тохиолдолд MS Word программ автоматаар Doc1, Doc2 гэх мэт нэрээр хадгалдаг MS Excel программыг ашиглаж байхдаа нэр өгөлгүй хадагласан файл Book1 гэх мэт нэрээр хадгалагдана
MS Excel программ нь хүснэгтэн мэдээлэлтэй ажиллахад зориулагдаж зохиогдсон болохоор аль болохоор хүснэгтэнд хийгдэж болох үйлдлүүдийг хялбар дөхөм замаар цаг хугацаа бага зарцуулж гүйцэтгэхэд илүү анхаарсан байдаг ба хэрэв хэрэглэгч тухайн программыг өөийн байнга хэрэглэдэг үйлдэлд тохируулан өөрчлөх шаардлага гарвал программчлалын хэлийг ашиглаж болох юм.
3. MS Excel программын боломжууд
• Хүснэгтийн нүдэнд төрөл бүрийн форматын өөрчлөлт хийх боломжтой. Текстийг хэвтээ босоогоор бичиж болохоос гадна хэдэн градусын налуугаар бичихийг тохируулж өгч болно.
• Хүснэгтийн нүдэнд төрөл бүрийн форматын өөрчлөлт хийх боломжтой. Текстийг хэвтээ босоогоор бичиж болохоос гадна хэдэн градусын налуугаар бичихийг тохируулж өгч болно.
• Хүснэгтэнд хүссэн функцээ ашиглан тооцоо хийж болно. Функц, томъёо ашиглан бодолт хийсэн бол тухайн нүдэн дэх бодолтыг бусад нүдэнд давтан гүйцэтгэхгүйгээр хуулж болно.
• Хэрэглэгчийн цуваа үүсгэж хүснэгтийн нүднүүдийг хүссэн утгаар дүүргэж болно.
• Өгөгдлийг хуулахдаа тоон утга, томъёо, хэлбэр загвар гэх мэт сонгосон объектийг хуулж болно.
• Өгөгдлийг эрэмблэх, хэрэгтэй мэдээллээ шүүж хэруулах, ялгаатай мөрүүдийн хувьд дэд нийлбэр олох боломжтой.
• Хэвлэгдэх мужийг тогтоож өгч болно. Их хэмжээний хүснэгттэй ажиллаж байх үед хэвлэгдэх шаардлагтай мэдээлийг тодорхойлж, хэвлэх үйдлийг шууд гүйцэтгэснээр зарим нэг тохируулга хийхээс таныг чөлөөлж өгдөг.
• Нэг файлд хадгалагдах ялгаатай хүснэгтүүдийн тоог нэмж хасаж, нэрийг өөрчилж болно.
• Хүснэгтүүдийг нэгтгэж хураангуйлан эмхтгэсэн хүснэгт үүсгэж болно.
• Төрөл бүрийн график диаграмм зурах, диаграммыг сольж өөрчилж засвар оруулах замаар хүснэгтэн дэх өгөгдлийг ойлгомжтойгоор дүрсэлж үзүүлэх боломжтой.
• Хэрэглэгчийн цуваа үүсгэж хүснэгтийн нүднүүдийг хүссэн утгаар дүүргэж болно.
• Өгөгдлийг хуулахдаа тоон утга, томъёо, хэлбэр загвар гэх мэт сонгосон объектийг хуулж болно.
• Өгөгдлийг эрэмблэх, хэрэгтэй мэдээллээ шүүж хэруулах, ялгаатай мөрүүдийн хувьд дэд нийлбэр олох боломжтой.
• Хэвлэгдэх мужийг тогтоож өгч болно. Их хэмжээний хүснэгттэй ажиллаж байх үед хэвлэгдэх шаардлагтай мэдээлийг тодорхойлж, хэвлэх үйдлийг шууд гүйцэтгэснээр зарим нэг тохируулга хийхээс таныг чөлөөлж өгдөг.
• Нэг файлд хадгалагдах ялгаатай хүснэгтүүдийн тоог нэмж хасаж, нэрийг өөрчилж болно.
• Хүснэгтүүдийг нэгтгэж хураангуйлан эмхтгэсэн хүснэгт үүсгэж болно.
• Төрөл бүрийн график диаграмм зурах, диаграммыг сольж өөрчилж засвар оруулах замаар хүснэгтэн дэх өгөгдлийг ойлгомжтойгоор дүрсэлж үзүүлэх боломжтой.
1.1. Хүснэгт ашиглах нь
Ажлын хуудас дээр байрлах өгөгдөлүүд дээр тооцоолол анализ хийхэд хялбар байдаг. Тэрхүү өгөгдөлүүд бүгд гэж нэрлэгдэх дөрвөлжинд байрлана. Уг нүднүүд дээр томъёо ашиглан үйлдэл хийхэд их тохиромжтой байдаг.Томъёо ашигласанаар та цаг хугацаа хэмнэхээс гадна тоон өгөдлүүд дээр алдаагүй ажиллах бололцоотой болно. Тэр тоон өгөгдлүүд тань санхүүгийн, статистикийн, он сар өдөртэй холбоотой гэх мэт олон төрөл байж болно. Ажлын хуудасыг мөн диаграмм гаргахад өргөн ашиглана. Харин Microsoft Excel 2003 нь танд хөдөлгөөнт диаграмм санал болгож байгаагаараа өмнөх хувилбаруудаас давуу юм. Энэ програм дээр жагсаалт үүсгэхэд бусад програмыг бодвол илүү хялбар байдаг. Маш олон төрлийн жагсаалт үүсгэж болно. Тэдгээрийг түргэн хругацаанд эмхлэж цэгцлэх чадвартай.
1.2. Хэрэгсэлийн мөр, цэс
Microsoft Excel-ийн хэрэглэгчийн интерфрес буюухарагдах байдал, уг програмтай холбогдох хэрэгсэл цэсний талаар тайлбарлая. Microsoft Excel програмын хамгийн дээд хэсэгт Title bar буюу гарчгийн мөр байрлана. Гарчгийн мөр таныг ямар програм, ямар файл нээж ажиллаж байгааг харуулдаг.
Энд Book1 гэж байгаа нь бид ямар нэг хадгалах үйлдэл хийгээгүй шинэ файл дээр ажиллаж байгааг харуулж байна.
Энд Book1 гэж байгаа нь бид ямар нэг хадгалах үйлдэл хийгээгүй шинэ файл дээр ажиллаж байгааг харуулж байна.
Гарчгийн мөрний доод хэсэгт Menu Bar буюу цэсний мөр байрлана
Уг цэсийн мөр нь Excel-тэй холбогдох боломжит бүхий л тохиргоо, үйлдлүүд, командуудыг агуулсан байдаг. Цэсийн анх дарахад цэс маань бүрэн хэмжээгээр харагддаггүй. Зарим нэг команднь нууцлагдсан байдаг. Тухайн цэсэн дээр хулганын заагчийг удаан хугацаагаар байлгахад өөрөө бүтэн хэмжээгээр нээгдэнэ. Энэ нь юунд зориулагдсан байдаг вэ гэвэл хамгийн их хэрэглэгддэг олон дахин ашиглагддаг командуудыг эхэнд нь байрлуулаад бусад олон дахин хэрэглэгддэггүй кхмандыг нууцалж байдагт оршино. Энэ нь Office програм нь хир автоматжсаныг харуулж байна. Нэг цэсийг бүрэн хэмжээгээр нээсэн тохиолдолд бусад цэсүүд нь мөн бүтэн хэмжээгээр нээгдсэн байдаг.
Цэсийн мөрний доод талд хэрэгсэлийн мөр буюу Toolbar байрлана.
Тухайн хэрэгсэлийн мөр нь таны байнга ашиглах боломжтой командыг гарын дор байрлуулсанд давуу тал нь оршдог. Энд шинээр файл үүсгэх, өмнө нь хадгалсан файлаа нээх, файл хадгалах, хэвлэх, эрэмбэлэлт хий, томъёо оруулах, фонд сонгох үсгийн хэмжээг өөрчлөх зэрэг төрөл бүрийн командууд хэрэгсэлийн мөрөнд агуулагдана. Эхний (дээд) хэрэгсэлийн мөр нь стандарт (Standart toolbar) хэрэгсэлийн мөр. Түүний доор байрлах нь хэлбэржүүлэлтийн (Formatting toolbar) хэрэгсэлийн мөр гэж нэрлэгддэг. Энэ хоёр хэрэгсэлийн мөрийг олон олон хэрэглэгч хэрэглэдэг болохоор Excel програм нь анхны утгаар нь гаргаж тавьдаг. Хэрэгсэлийн мөрийн төгсгөлд байрлах доош чиглэсэн сумтай товчлуур дээр дарахад тухайн хэрэгсэлийн мөрийн харагдахгүй байгаа командууд жижиг цэсэнд нээгдэж харагддаг. Эндээс ямар нэг командыг хэрэглэхэд хэрэгсэлийн мөрөнд байнга харагдаж байхаар автоматаар тохируулагдана. Хэрэгсэлийн мөрийн урд байрлах 4 цэгтэй хэсэгээс курсоороор барьж зөөж өөртөө хэрэглэхэд хялбараар байрлуулж болдог.
Хэрэгсэлийн мөрийг Tools цэсний Cusomize… командаар өөрчлөх боломжтой.
Эндээс Excel програмд байдаг хэрэгсэлийн мөрийг харагдуулах эс харагдуулах мөн шинээр хэрэгсэлийн мөр үүсгэх (New…), үндсэн хэлбэрт нь оруулах (Reset…) зэрэг үйлдлийг хийж өгдөг. Идэвхитэй байгаа хэрэгсэлийн мөрийн урд √ тэмдэг тавигдсан байдаг.
Хэрэв та ямар ч хамаагүй хэрэгсэлийн мөртэй шууд холбогдохыг хүсвэл Цэсийн мөрний баруун талд байгаа хоосон хэсэг дээр Хулганын заагчийг байрлуулаад баруун талын товчийг дарах хэрэгтэй. Ингэхэд хэрэгсэлийн мөрийг нээх хаах боломжийг олгодог жижиг цэс нээгдэнэ.
Хэрэгсэлийн мөрийг Tools цэсний Cusomize… командаар өөрчлөх боломжтой.
Эндээс Excel програмд байдаг хэрэгсэлийн мөрийг харагдуулах эс харагдуулах мөн шинээр хэрэгсэлийн мөр үүсгэх (New…), үндсэн хэлбэрт нь оруулах (Reset…) зэрэг үйлдлийг хийж өгдөг. Идэвхитэй байгаа хэрэгсэлийн мөрийн урд √ тэмдэг тавигдсан байдаг.
Хэрэв та ямар ч хамаагүй хэрэгсэлийн мөртэй шууд холбогдохыг хүсвэл Цэсийн мөрний баруун талд байгаа хоосон хэсэг дээр Хулганын заагчийг байрлуулаад баруун талын товчийг дарах хэрэгтэй. Ингэхэд хэрэгсэлийн мөрийг нээх хаах боломжийг олгодог жижиг цэс нээгдэнэ.
Эндээс гаргаж ирэх гэж байгаа хэрэгсэлийн нэрийн өмнөх хэрэгсэлийн мөрийн тэмдэглэгээг хийж өгнө. Ингэхэд ажлын талбар дээр хэрэгсэл гарч ирнэ. Гарсан хэрэгсэлийн гарчгийн хэсэг дээр нь курсороо байрлуулан чирч байрлуулах газраа аваачиж тавина. Уг хэрэгсэлийг харагдахгүй болгохыг хүсвэл цэсний мөрөн дээр буруун товчоо даран дээрх цэсийг гаргаж ирээд хэрэгсэлийн өмнөх урд талын тэмдэглэгээг авах хэрэгтэй.
Хэрэгсэлийн мөрний доод хэсэгт томъёоны мөр (Formulabar) байрлана.
Хэрэгсэлийн мөрний доод хэсэгт томъёоны мөр (Formulabar) байрлана.
G12 гэж харагдаж байгаа хэсгийг Name Box гэдэг. Энд Excel програмын ажлын хуудсанд ямар нүд идэвхитэй байгааг харуулдаг. Түүний ар талдбайгаа хэсэг нь томъёо бичих талбар байрлана.
Дэлгэцийн зүүн доод хэсэгт байрлахсум бүхий товчоор ажлын хуудаснуудын хооронд шилждэг. Түүний баруун талд байрлах tab цэсээр мөн ажлын хуудас хооронд шилждэг.
Дэлгэцийн зүүн доод хэсэгт байрлахсум бүхий товчоор ажлын хуудаснуудын хооронд шилждэг. Түүний баруун талд байрлах tab цэсээр мөн ажлын хуудас хооронд шилждэг.
Excel програм нь анхны утгаараа 3 Sheet буюу ажлын хуудастай байдаг. Нэг ажлын хуудасанд 256 багана 65536 мөр байдаг. 256х65536=16777216 нүд байна.
1.3. Хуудас дотор шилжих
Ажлын хуудас дотор шилжихдээ комьютерийн гар хулганыг ашигладаг боловч гарын хялбаршуулсан товч буюу Shotcut ашиглавал хүснэгтийн хоорондхурдан шилжих боломтой болдог. Энэ тухай бичихээс өмнө идэвхитэй нүд гэж юу болохыг тайлбарлая. Хүснэгтийн идэвхитэй мөр гэдэг нь идэвхитэй багана болон мөрний огтлолцолд байрлах нүдийг хэлдэг. Хэрэгсэлийн мөрний доор NameBox-д идэвхитэй мөрний нэр харагдаж байдаг. Хүснэгтийн нүдийг идэвхижүүлэх нэг арга бол тухайн нүдийг хулганаар дарах явдал. Мөн гар дээр байрлах сумтай товчийг ашиглан шилжиж болно. PageUp болон PageDown товчийг ашиглан илүү хурдан шилжилт хийж болно. Харин гар дээрээс Alt+PageUp товчны тусламжтай баганын дагуу зүүн тийш Alt+PageDown товчоор баганын дагуу баруун тийш шилжинэ. Ажлын талбарын хаана ч байсан гар дээрээс Ctrl+Home товчийг дарахад А1 нүдэн дээр буцаж ирнэ. үүнээс гадна компьютерийн гар дээр байх Scroll Lock товчийг дарсанаар идэвхитэй нүдний нэрийг өөрчлөхгүйгээр хуудасны дагуу, баганын шилжилт хийдэг. Дахин дарахад идэвхигүй болно.
Өгөгдөл хэрхэн тэмдэглэж идэвхижүүлэх тухай үзье
Ингэхийн тулд файл нээнэ.
Хэрэглэгч уг өгөгдлөөс тэмдэглэж авахыг хүсвэл тухайн нүдэн дээр хулганын курсороор дарна. Тэгэхэд томъёоны мөр дээр тухайн нүдний утга бас харагдана. Олон өгөгдлийг зэрэг тэмдэглэх шаардлагатай бол Хулганы зүүн талын товчийг дараастай нь чирч тэмдэглэж болно. Ингэж тэмдэглэхийг Range буюу шугаман байдлаар тэмдэглэх гэдэг. Тэмдэглэсэн хэсэгтээ хэлбэрүүлэлтийг хийж болно. Өөр өөр нүдэнд дэх тэмдэглэгээс хийхийн тулд Ctrl товчийг дарж байгаад хулганааын заагчаар тэмдэглэнэ. Хуудас хооронд байгаа нүдийг ч ингэж тэмдэглэж болно. Ихэнх програм дээр чмар нэг зүйлийг тэмдэглээд өөр зүйлийг тэмдэглэхэдөмнөх тэмдэглэгээ нь алга болдог. Excel програии дээр бол тэмдэглэгээ нь хэвээр байдаг. Мөн Edit цэсний GoTo гэсэн командыг өгнө. Гарах цонхонд өөрсдийн тэмдэглэхийг хүссэн нүднийхээ дугаар нэрийг өгч болохоос гадна гарч ирсэн цонхны доод хэсэгт байрлах special товчийг дараад гарах жагсаалтаас сонгож өгөгдлийг төрөлөөр нь тэмдэглэж болно. Жишээ нь тухайн баримтанл байгаа бүх сануулгыг тэмдэглэхийг хүсвэл comments, тогтмол тоог тэмдэглэхийн тулд Constants, хоосон зайг тэмдэглэх –Blanks, бүх томъёог Formulas гэсэн нүдийг идэвхийжүүлээд доторнь байгаа өгөгдлүүдээс сонгож болно.
Ажлын хуудас дотор шилжихдээ комьютерийн гар хулганыг ашигладаг боловч гарын хялбаршуулсан товч буюу Shotcut ашиглавал хүснэгтийн хоорондхурдан шилжих боломтой болдог. Энэ тухай бичихээс өмнө идэвхитэй нүд гэж юу болохыг тайлбарлая. Хүснэгтийн идэвхитэй мөр гэдэг нь идэвхитэй багана болон мөрний огтлолцолд байрлах нүдийг хэлдэг. Хэрэгсэлийн мөрний доор NameBox-д идэвхитэй мөрний нэр харагдаж байдаг. Хүснэгтийн нүдийг идэвхижүүлэх нэг арга бол тухайн нүдийг хулганаар дарах явдал. Мөн гар дээр байрлах сумтай товчийг ашиглан шилжиж болно. PageUp болон PageDown товчийг ашиглан илүү хурдан шилжилт хийж болно. Харин гар дээрээс Alt+PageUp товчны тусламжтай баганын дагуу зүүн тийш Alt+PageDown товчоор баганын дагуу баруун тийш шилжинэ. Ажлын талбарын хаана ч байсан гар дээрээс Ctrl+Home товчийг дарахад А1 нүдэн дээр буцаж ирнэ. үүнээс гадна компьютерийн гар дээр байх Scroll Lock товчийг дарсанаар идэвхитэй нүдний нэрийг өөрчлөхгүйгээр хуудасны дагуу, баганын шилжилт хийдэг. Дахин дарахад идэвхигүй болно.
Өгөгдөл хэрхэн тэмдэглэж идэвхижүүлэх тухай үзье
Ингэхийн тулд файл нээнэ.
Хэрэглэгч уг өгөгдлөөс тэмдэглэж авахыг хүсвэл тухайн нүдэн дээр хулганын курсороор дарна. Тэгэхэд томъёоны мөр дээр тухайн нүдний утга бас харагдана. Олон өгөгдлийг зэрэг тэмдэглэх шаардлагатай бол Хулганы зүүн талын товчийг дараастай нь чирч тэмдэглэж болно. Ингэж тэмдэглэхийг Range буюу шугаман байдлаар тэмдэглэх гэдэг. Тэмдэглэсэн хэсэгтээ хэлбэрүүлэлтийг хийж болно. Өөр өөр нүдэнд дэх тэмдэглэгээс хийхийн тулд Ctrl товчийг дарж байгаад хулганааын заагчаар тэмдэглэнэ. Хуудас хооронд байгаа нүдийг ч ингэж тэмдэглэж болно. Ихэнх програм дээр чмар нэг зүйлийг тэмдэглээд өөр зүйлийг тэмдэглэхэдөмнөх тэмдэглэгээ нь алга болдог. Excel програии дээр бол тэмдэглэгээ нь хэвээр байдаг. Мөн Edit цэсний GoTo гэсэн командыг өгнө. Гарах цонхонд өөрсдийн тэмдэглэхийг хүссэн нүднийхээ дугаар нэрийг өгч болохоос гадна гарч ирсэн цонхны доод хэсэгт байрлах special товчийг дараад гарах жагсаалтаас сонгож өгөгдлийг төрөлөөр нь тэмдэглэж болно. Жишээ нь тухайн баримтанл байгаа бүх сануулгыг тэмдэглэхийг хүсвэл comments, тогтмол тоог тэмдэглэхийн тулд Constants, хоосон зайг тэмдэглэх –Blanks, бүх томъёог Formulas гэсэн нүдийг идэвхийжүүлээд доторнь байгаа өгөгдлүүдээс сонгож болно.
1.4. Тусламж авах
Excel програм нь бусад програмын адил тусламжийн мэдээлэлээр хангагдсан байдаг. Дэлгцийн баруун талдбайрлах Taskpan ажлын цонх байдаг. Энэ ажлын цонх нь шинээр файл нээх үед гарч ирдэг. Мөн тусламжийн мэдээлэлээр хангахад бэлэн байдаг цонх юм. Уг цонхны Microsoft Office Online хэсэгт Microsoft фирмийн интернэт дэх вэб сайттай холбож тухайн севэр дээрх төрөл бүрийн тусламжийн мэдээлэлийг авахад зориулагддаг. Хайлт хийхдээ Search for хэсэгт хайх зүйлээ бичээд enter товчийг дарах буюу эсвэл баруун талднь байрлах ногоон өнгийн товчийг дарна. Таны бичсэн үгтэй холбоотой мэдээлэлийг гарган ирнэ. Гэхдээ энэ нь зөвхөн интернэтээс олсон мэдээлэл гэдгийг анхаараарай.
Өөрсдийн компьютерээс мэдээлэл хайхын тулд search хэсэгийг нээж Offline Help сонголтыг хийнэ. Энэ сонголтыг хийсний дараа тухайн үгтэй холбоотой мэдээлэлийг excel програмаас өөрөөс нь хайна. Энэ хоёр хайлт нь ижил төстэй мэдээлийг гаргаж өгөх боловч интернэтээс хайсан мэдээлэл нь илүү их цар хүрээтэй байдаг.
Үүнээс гадна цэсийн мөрний баруун талд байрлах Type a question for help гэсэн цонхонд хайх зүйлээ бичиж хайж болно.
Мөн Excel програмын цонх бүр дээр байх асуултын тэмдгийн тусламжтайгаар тусламжийг авч болно. Доорх зураг дээр Format Cells цонхны цэсүүдийн тухай талбарийг гаргасан байна.
Excel програм нь бусад програмын адил тусламжийн мэдээлэлээр хангагдсан байдаг. Дэлгцийн баруун талдбайрлах Taskpan ажлын цонх байдаг. Энэ ажлын цонх нь шинээр файл нээх үед гарч ирдэг. Мөн тусламжийн мэдээлэлээр хангахад бэлэн байдаг цонх юм. Уг цонхны Microsoft Office Online хэсэгт Microsoft фирмийн интернэт дэх вэб сайттай холбож тухайн севэр дээрх төрөл бүрийн тусламжийн мэдээлэлийг авахад зориулагддаг. Хайлт хийхдээ Search for хэсэгт хайх зүйлээ бичээд enter товчийг дарах буюу эсвэл баруун талднь байрлах ногоон өнгийн товчийг дарна. Таны бичсэн үгтэй холбоотой мэдээлэлийг гарган ирнэ. Гэхдээ энэ нь зөвхөн интернэтээс олсон мэдээлэл гэдгийг анхаараарай.
Өөрсдийн компьютерээс мэдээлэл хайхын тулд search хэсэгийг нээж Offline Help сонголтыг хийнэ. Энэ сонголтыг хийсний дараа тухайн үгтэй холбоотой мэдээлэлийг excel програмаас өөрөөс нь хайна. Энэ хоёр хайлт нь ижил төстэй мэдээлийг гаргаж өгөх боловч интернэтээс хайсан мэдээлэл нь илүү их цар хүрээтэй байдаг.
Үүнээс гадна цэсийн мөрний баруун талд байрлах Type a question for help гэсэн цонхонд хайх зүйлээ бичиж хайж болно.
Мөн Excel програмын цонх бүр дээр байх асуултын тэмдгийн тусламжтайгаар тусламжийг авч болно. Доорх зураг дээр Format Cells цонхны цэсүүдийн тухай талбарийг гаргасан байна.
Дэлхийн хамгийн шилдэг 10 вирусны программ
Компьютер хэрэглэгчдийг хамгийн ихээр бухимдуулдаг зүйлийн нэг бол вирус. Тэр ч утгаараа өдөр бүр ажиллуулж байдаг программ вирусны программ байдаг. Та бүхэнд дэлхийн хамгийн шилдэг 10 вирусны программыг танилцуулж байна. Магадгүй та энэхүү жагсаалтын 1-р ямар программ байгааг урьдчилан мэдэж чадаж байгаа байх.
10. Avast AntiVirus:
Anti Virus Advanced Set гэх үгийн товчлол болсон энэхүү вирусны программ нь 1988 онд Прагт зохиогдож байсан.
9. Panda AntiVirus:
1990 онд Испанийн Mikel Urizarbarrena-н зохиосон энэхүү программ нь WiFi-н орчин дахь вирусыг хамгийн хурдан илрүүлж устгадагаараа алдартай.
8. McAfee AntiVirus:
John McAfee-н 1987 онд энэхүү программыг зохиож байсан.
7. Avira AntiVirus:
Дэлхий нийтээр нилээдгүй өргөн тархсан вирусны эсрэг программын нэг Avira 1988 онд Германд бүтээгдсэн. Интернэтийн хамгаалалтын төрөлд олон тооны шагнал хүртсэн энэхүү программ нь сүлжээний технологид нилээдгүй байр сууриа эзэлсэн хүчирхэг программ юм.
6. AVG AntiVirus
Anti Virus Guard нэрний товчлол AVG 1992 онд Словакт бүтээгдсэн. AVG-н вирус илрүүлэх чадвар технологийн хамгаалалт нь үнэхээр сайн
5. ESET NOD32 AntiVirus:
Ихэнхдээ NOD32 хэмээн нэрлэгддэг энэхүү вирусны эсрэг прогаммыг 1992 онд Словак-д гэрээгээр ажиллаж байсан Европын программист бүтээсэн. Бизнессийн болон гэрийн гэсэн 2 янзаар худалдаанд гарсан.
4. Webroot AntiVirus:
1997 онд энэхүү вирусны программыг Стевен Томас зохион бүтээсэн. Энэ программтай байхад та өөрийн бүх хувийн мэдээллээ хакер болон бусад төрлийн вируснээс санаа зоволтгүйгээр хамгаалж чадна.
3. BitDefender AntiVirus:
2001 оны 11-р сард Румын программ хангамжийн Softwin компани энэхүү вирусны эсрэг программыг зохион бүтээж байсан. Танигдаагүй вируснуудыг маш боловсронгуй байдлаар илрүүлж, шаардагдах дүрсийг өө сэвгүй задалдгаараа алдартай энэхүү програм Интернэтийн хамгаалалтын талбарт хамгийн их хувь нэмэр оруулснаараа шагнал хүртэл хүртэж байсан.
2. Norton AntiVirus
1990 оны 8-р сард “Peter Norton Computing” нилээдгүй их ашиг олсны дараа Symantec корпораци Нортон вирусны программыг зохион бүтээн үйлдвэрлэн гаргасан нь дэлхий даяар алдартай вирусны болтлоо хөгжиж чадсан юм. Вирусыг олох устгах өндөр чанараараа ийнхүү дэлхийн хамгийн алдартай 10 вирусны программд багтаж чадсан.
1. Kaspersky AntiVirus:
Мэдээж Каспесркиг мэдэхгүй хүн ч гэж юу байхав. Дэлхийн хамгийн алдартай вирусны эсрэг программыг хэрэглэж буй хэрэглэгчдийн тоо нилээд хэдэн саяд хүрээд байгаа байх. Энэхүү Оросын “Үнэрч нохой”-г 1997 онд Natalia Kaspersky болон Eugene Kaspersky нар интернэт хэрэглэгчдийн аюулгүй байдлыг хангахын тулд бүтээсэн. Хамгийн гол нь энэхүү вирусны эсрэг программд вирус болон бусад төрлийн компьютерийг хамгаалах төрөл бүрийн зүйлс бодит цаг хугацаатайгаар суурилуулагдсан.
Thursday, October 9, 2014
Thursday, October 2, 2014
Сергей Брин
141 тэрбум долларын хөрөнгөтэй, дэлхийн номер нэг интернэт хайлтын систем болох Google-ийг үндэслэн байгуулагчдын нэг Сергей Брин нь 1973 оны 8 дугаар сарын 21 ны өдөр Москвагийн нэгэн Еврей гэр бүлд мэндэлжээ. Одоогоор 34 настай Сергей Брин нь Google ийн технологи хариуцсан ерөнхийлөгчөөр ажиллаж байгаа бөгөөд түүний нийт хөрөнгө 16,6 тэрбум ам.доллараар тоологдон дэлхийн 26 дахь, АНУ-ын 9 дэх баян хүнд тооцогдож байна. Дэлхий дээр амьдарч буй 6 тэрбум гаруй хүнээс тэрбумтан болж гарна гэдэг тийм ч амар бус. Тэр тусмаа 30 насандаа энэ амжилтад хүрнэ гэдэг бол бүр хэцүү зүйл. 2007 оны байдлаар манай гариг дээр нийт 793 тэрбумтан байдгийн дөнгөж 1% нь буюу 6 нь л 35 хүрээгүй залуус байдаг байна. Эдгээр 6 залуусын 2 нь хөрөнгөө бусдаас өвөлж авсан, 4 нь өөрийн хүчээр хөрөнгөө босгосон байна. Сергей Брин бол өөрийн хүчээр хөрөнгөө бий болгосон 4 хүний нэг ба тэр дундаа хамгийн залууд тооцогддог.
Сергей Бриний эцэг эх хоёул математикчид байсан учир тэдний нөлөөгөөр тэр бага наснаасаа математикийн ухаанд суралцаж эхэлсэн. Энэ нь түүний цаашдын амьдралд маш их нөлөө үзүүлсэн юм. 1979 онд түүнийг 6 настай байхад нь түүний гэр бүл АНУ-руу цагаачлан гарч тэндээ сууришан амьдарснаар Сергей Бриний шинэ амьдрал эхэлжээ. Тэрээр Мэриландын энгийн нэгэн бага сургуульд элсэн орсон ба түүний эцэг хүүгийнхээ боловсролд нилээд анхаардаг нэгэн байсан учир хичээлээс гадуур хүүдээ гэрээр маш их зүйлийг зааж сургадаг байв. Сүүлд хүүгийнхээ амжилтын талаар Сергей Бриний ээж хэлэхдээ: "Үнэхээр үнэмшихэд хэцүү. Сергей багаасаа математик, компьютерт сайн, маш чадварлаг байсан ч ийм түвшинд хүрнэ гэдгийг хэзээ ч төсөөлж байгаагүй" гэжээ.
Сергей Бриний эцэг эх хоёул математикчид байсан учир тэдний нөлөөгөөр тэр бага наснаасаа математикийн ухаанд суралцаж эхэлсэн. Энэ нь түүний цаашдын амьдралд маш их нөлөө үзүүлсэн юм. 1979 онд түүнийг 6 настай байхад нь түүний гэр бүл АНУ-руу цагаачлан гарч тэндээ сууришан амьдарснаар Сергей Бриний шинэ амьдрал эхэлжээ. Тэрээр Мэриландын энгийн нэгэн бага сургуульд элсэн орсон ба түүний эцэг хүүгийнхээ боловсролд нилээд анхаардаг нэгэн байсан учир хичээлээс гадуур хүүдээ гэрээр маш их зүйлийг зааж сургадаг байв. Сүүлд хүүгийнхээ амжилтын талаар Сергей Бриний ээж хэлэхдээ: "Үнэхээр үнэмшихэд хэцүү. Сергей багаасаа математик, компьютерт сайн, маш чадварлаг байсан ч ийм түвшинд хүрнэ гэдгийг хэзээ ч төсөөлж байгаагүй" гэжээ.
Subscribe to:
Posts (Atom)